Polskie stereotypy dotyczące alkoholików są jasne – jest to człowiek zaniedbany, bez środków do życia, mieszkający na ulicy, stale przemierzających osiedlowe uliczki chwiejnym krokiem z butelką trunku w ręku. Co ciekawe, obraz ten odnosi się już do głębokich faz uzależnienia. Wbrew takiemu społecznemu myśleniu, w Polsce jedynie 4% alkoholików odpowiada powyższemu opisowi. Tym samym, inne osoby wykazujące cechy alkoholizmu studiują, pracują, zarządzają firmami, zakładają rodziny, osiągają kolejne sukcesy. Mogą być cenionymi lekarzami, prawnikami, prezesami firm. Tak więc, alkoholik to nie tylko osoba spod przysłowiowego sklepu lub ławki w parku, ale w dużej mierze posiadająca wysokie zarobki, dbająca o swoją aparycję, bardzo często uznawana za szczęśliwą i spełnioną. Z tego powodu tak ciężko jest rozgraniczyć moment jeszcze ryzykownego zachowania względem alkoholu, a rozwojem choroby alkoholowej. Większość z alkoholików zalicza się do grupy HFA, czyli wysoko funkcjonujących osób spożywających alkohol nałogowo. Co ciekawe, szczególnie dobrze w tej grupie ukrywają się kobiety. Do innych stereotypów na temat alkoholików zalicza się to, iż większość społeczeństwa mówiąc „osoba uzależniona od alkoholu” ma na myśli mężczyznę. Zaznaczyć jednak, że istnieje duża grupa kobiet, które wykazują cechy choroby alkoholowej, jednak ich picie znacznie różni się od męskiego stylu. Przede wszystkim kobiety mistrzowsko ukrywają swoje problemy na polu alkoholowym. Znacznie częściej sięgają po używkę w samotności. Dodatkowo bardzo dobrze radzą sobie we wszelkich sferach życia. Dbają o dom, pracę i rodzinę, odnoszą sukcesy, pracują w zagranicznych firmach. Niekiedy prowadzą bogate życie towarzyskie, często są aktywne społecznie. Nie jest tajemnicą, że od kobiet wymaga się wiele więcej, niż od mężczyzn. Przede wszystkim muszą być one ciągle w gotowości do działania, muszą „trzymać się w garści”. Z tego powodu tak trudno dostrzec u nich problemy, troski, zmartwienia, czy też po prostu zmęczenie. Kobieta stale gra rolę szczęśliwej żony i matki, obowiązkowo podchodzącej do spełniania wszelkich swoich obowiązków, zarówno rodzinnych, jak i zawodowych. Niestety bardzo często pod tą maską kryje się alkoholiczka.
Jakie są kobiety – alkoholiczki?
Mimo, iż kobiety mniej i rzadziej od mężczyzn się uzależniają, to jednak w dalszym ciągu mowa jest o licznej grupie kobiet alkoholiczek. Szacuje się, że stanowią one około 20% ogółu osób uzależnionych. Przyczyną takiej rozbieżności procentowej jest fakt, iż u kobiet silnie rozwinięty jest instynkt macierzyński i to w dużej mierze on sprawia, iż z natury kobieta jest mniej skłonna do przesady i ryzyka. Inną różnicą między kobietą, a mężczyzną jest skłonność do sięgania po konkretne rodzaje alkoholu. Płeć piękna prędzej sięgnie po dobre jakościowo wino lub smakowe piwo, gdzie mężczyzna raczej lubuje się w czystych i mocnych alkoholach.
Jak objawia się wysokofunkcjonujący alkoholizm u kobiet?
Istnieje szereg różnic między alkoholizmem wysoko funkcjonującym, a chronicznym uzależnieniem. Wiele osób z pozoru poprawnie funkcjonujących potrafią pić alkohol nie wzbudzając podejrzeń przez długi okres czasu, stale odnosząc sukcesy na polu zawodowym, ale również spełniając się w życiu rodzinnym i towarzyskim, co maskuje ich skłonności alkoholowe. W przypadku kobiet właśnie ta tendencja przyczynia się do ignorowania problemu pijących pań, co znacznie uwłacza znaczeniu i skali problemu. Wiele osób uważa, że skoro są one w stanie efektywnie działać i zachowywać zdolność do dalszego pełnienia wszelkich przypisanych sobie ról społecznych, to ich zdaniem nie ma tutaj miejsca na wszelkie uzależnienia.
Wysoko funkcjonująca alkoholiczka alkohol traktuje jak środek umożliwiający zrelaksowanie się. Często jest on odskocznią od stresu i problemu wiążącego się z pracą. Wiele pań twierdzi, że skoro mają wymagającą i odpowiedzialną pracę, jednocześnie będąc doskonałą panią domu, dbającą o rodzinne ognisko i są powszechnie cenione w gronie znajomych, to nic nie szkodzi na przeszkodzie, aby w samotności sięgnąć po lampkę wina. Mylnie twierdzą, że rytualne odstresowywanie się za pomocą alkoholu nie zachwieje ich ogólnego dobrostanu.
Prawda jest taka, że choroba alkoholowa rozwija się stopniowo, często niezauważalnie. Problem komplikuje ogólna, dobra sytuacja danej osoby, ponieważ wydłuża ona proces uświadomienia sobie własnych alkoholowych problemów, a samo sięgnięcie po pomoc odwleka się w czasie. Tym samym wysoko funkcjonująca alkoholiczka wykazuje tendencję do oszukiwania zarówno siebie, jak i innych. Raczej trwa w iluzji, gdzie ich sięganie po alkohol jest nieszkodliwe. Statystyki pokazują, że w takiej sytuacji znaczna część osób zaczyna leczenie dopiero po jedenastu latach uzależnienia.
Alkoholizm u kobiet – niezauważalny i przemilczany problem
Problem kobiet, których dotyka problem uzależnienia jest ignorowany zarówno przez nie same, jak i przez otoczenie i środowisko, w jakim przebywają. Wiele krzywd kobiety doznają poprzez powszechną szczególnie w Polsce stygmatyzację i ostracyzm społeczny, co niestety jedynie utrudnia chęć podjęcia konstruktywnych kroków mających na celu wyjście z uzależnienia. Często jest wręcz odwrotnie – poprzez niesprzyjające warunki kobiety raczej umacniają proces minimalizowania znaczenia swojego alkoholizmu.
Sięgając po alkohol regularnie i nadmiernie pewnym jest, że prędzej czy później dojdzie do sytuacji, w której zarówno ilość, jak i częstotliwość konsumpcji wymknie się spod kontroli. Wysoko funkcjonująca uzależniona od alkoholu kobieta zaczyna sięgać po większe niż wcześniej zakładała ilości. Nagle zaczyna zauważać, że przechodzi przez epizody utraty świadomości i pamięci, doznając tzw. urwanego filmu. Łapie się na prowadzeniu samochodu po lampce wina, a nawet przychodzi z silnym bólem głowy do pracy, odczuwając konsekwencje objawów kaca. Stan ten pogarszają negatywne emocje, jakie zaczynają się pojawiać. Lęk, wstyd, wyrzuty sumienia stają się codziennością, jednak kobiety próbują je sobie zrekompensować poprzez kolejne sukcesy na polu zawodowym, społecznym i rodzinnym. Zniechęcone złym samopoczuciem próbują stosować przerwy w piciu lub ograniczyć jego ilość. Niestety w większości przypadków, kiedy uzależnienie jest już rozwinięte, dane osoby nie są w stanie sobie poradzić z zaistniałą sytuacją, a zaczynają się pojawiać typowe objawy głębszych faz alkoholizmu, takie jak: picie w samotności, alkohol utożsamiany z nagrodą, chowanie pustych butelek, stosowanie mechanizmów obronnych, takich jak iluzja i zaprzeczenie.
Jak zaczyna się cała machina uzależnienia u wysokofunkcjonujących alkoholiczek?
Dokładnie tak samo, jak u uzależnionych mężczyzn. Kobieta sięga po alkohol z powodu samotności, stresu, nieradzeniem sobie z emocjami, odczuwania lęku, rozczarowania, nadmiaru obowiązków. Momentem, w którym wysoko funkcjonująca alkoholiczka zaczyna szukać form i metod pomocy jest doznanie znacznych konsekwencji swojego uzależnienia. Są to oczywiście problemy ze zdrowiem i nieprawidłowości w życiu rodzinnym, ale także kompromitacja w pracy, a nawet konflikty z prawem.
Kobiety są bardziej stygmatyzowane z powodu swojej choroby alkoholowej, niż mężczyźni. Znacznie częściej są one niezrozumiane przez społeczeństwo, które często próbuje je wykluczyć ze swojej społeczności. Co ciekawe, cięższy przebieg choroby alkoholowej można zauważyć u mężczyzn. Nie mniej jednak, niezależnie od płci, warto podjąć leczenie, a im wcześniej się to stanie, tym większa szansa na wyzdrowienie i odzyskanie kontroli nad sobą i swoim życiem. Dużo dobrego na tym polu może zdziałać psychoterapia oraz grupy samopomocowe, takie jak AA. Z kolei osobom, które mają problem z zachowaniem wysokiej motywacji do zmian poleca się wszywka alkoholowa Swarzędz. Warto jednak swój organizm przygotować do leczenia. Dobrym pomysłem jest tutaj przejście przez odtruwanie alkoholowe.